Jak wygląda proces palenia kawy?

Zacznijmy od początku – kawa, jak i jej właściwości zdrowotne, pielęgnacyjne i zastosowanie jej w życiu codziennym są nam bardzo dobrze znane. Prawdziwy kawosz nie wyobraża sobie rozpoczęcia pochmurnego dnia bez świeżo zaparzonej kawy i pysznego śniadania. Jednak, czy zastanawialiście się, co sprawia, że nasiona kawy mają taki aromat, kolor oraz niepowtarzalny smak? Zasługą tego jest odpowiednie palenie ziaren kawy, czyli tzw. roasting. Palenie ziaren kawy jest procesem czasochłonnym, lecz wartym swojego wysiłku. Kawę możemy wypalić w różnym stopniu, stopnie te różnią się od siebie i odgrywają bardzo istotną rolę. Warto wspomnieć, że dobrze dopasowany poziom roastingu wpływa na smak i aromat, ale także na późniejszy dobór metody parzenia kawy.

Przeczytaj nasz artykuł i przekonaj się, że palić kawę możesz nawet w zaciszu swojego domu!

 

Z tego artykułu poszerzysz swoją wiedzę o:

• Co to jest roasting?
• Home roasting – palenie kawy w domu
• Stopnie palenia kawy

 

O podróży kawy słów kilka…

Kawę uprawia się w Azji, Afryce, krajach Ameryki Południowej i Północnej i Oceanii.
Jak widzisz, kawa zanim dotrze do Twojej filiżanki, musi pokonać długą drogę!

Wszystko rozpoczyna się od posadzenia kawowca, do tego wybiera się nasiona najlepszej jakości. Nasiona są wysiewane jak najszybciej po zbiorach, czyli max. 6 miesięcy. Dopiero po 40 dniach zaczynają kiełkować. Kawowce po około 6 miesiącach są przenoszone ze szkółki do plantacji. Po tym czasie, gdy pojawią się owoce – ziarna kawy, następuje ich zbiór. Gotowe ziarna są jaskrawo czerwonego koloru.

Z zebranych owoców wyłuskuje się w odpowiedni sposób ziarna kawy, a następnie następuje ich suszenie. Robi się to za pomocą dwóch różniących się od siebie metod: metody mokrej i metody suchej. Następnie, po sprawdzeniu smaku i jakości i ocenieniu ziaren przez specjalistów ziarna kawy mogą zostać poddane procesowi roastingu.

Ciekawostka: Kawowiec po raz pierwszy owocuje po 3-4 latach!

 

Roasting

Podczas procesu palenia kawy – roastingu ziarna kawy osiągają bardzo wysokie temperatury. Dzieje się tak, ponieważ są podgrzewane w odpowiednich temperaturach i przystosowanych do tego piecach. Kiedy nastąpi ich szczyt doskonałości, nadchodzi szybkie schładzanie, w celu zatrzymania procesu. Twarde ziarno, surowe i zielone, które z natury pachnie trawą, warzywami, a często nawet ziołami przemienia się w ziarno pachnące czekoladą, jagodami, cytrusami lub karmelem. Z kawy odparowuje woda, dzieje się to pod wpływem temperatury, w związku z czym zawarte w niej cukry ulegają karmelizacji. Ziarna po procesie wypalenia są pozbawione wilgoci, chrupiące, gotowe do zmielenia oraz zaparzania i czekają, aż zaczniesz delektować się ich smakiem.

 

Jak przebiega proces roastingu?

W kilku krótkich punktach postaramy się łatwo i zrozumiale przedstawić Ci przebieg procesu roastingu. Przekonaj się, że nie jest to takie trudne.

 

Roasting:

• Dobrze zabezpieczone ziarna i zapakowane w duże worki zaczynają swoją podróż morską do wielu portów na całym świecie.
• Następnym krokiem jest transport do palarni wprost z magazynów przeładunkowych. 
• W palarniach zaczyna się proces wypalania – oczywiście zgodnie z zamówieniami ziarna palone są w odpowiedni sposób.
• Palenie kawy odbywa się w specjalnie przygotowanych do tego piecach, które osiągają aż 250 stopni Celsjusza!
• Proces wypalania ziaren kawy trwa kilka minut albo kilkanaście minut aż do uzyskania pożądanego stopnia wypalenia.
• Kolejnym etapem po paleniu ziaren jest proces schładzania kawy – to działanie pozwala ziarnom, wsypywanym na odpowiednio schłodzoną tacę, zatrzymanie procesów fizycznych i chemicznych.
• Ziarna sprawdzane są na każdym etapie przez mistrza palenia kawy – to on decyduje o wyciągnięciu ziaren z pieca.
• Ostatnim procesem jest odgazowywanie. Dwutlenek węgla znajdujący się w ziarnach kawy powinien być usunięty. Trwa to kilka godzin, ziarna odgazowywane są w specjalnych przewiewnych koszach.
• Teraz w końcu nadszedł czas na pakowanie ziaren kawy do odpowiednich opakowań i wysyłanie ich dalej w świat do sklepów i kawiarni.

Ciekawostka: Każdy rodzaj ziaren wymaga innego specyficznego traktowania. Jedne ziarna osiągają lepszy aromat i smak po krótkim paleniu, natomiast inne przy długim wypalaniu.

 

Palenie kawy w domu

Czym jest home roasting? To bardzo proste! Jest to palenie małej ilości ziaren kawy na swój własny użytek w swoim własnym domu. Warto wspomnieć, że dawniej ludzie zajmowali się tym na co dzień. Jednak wraz z rozwojem dużych firm komercyjnych dostęp do profesjonalnie wypalonej kawy stał się na tyle prosty, że ludzie przestali to robić sami w domach. Ostatnimi czasy moda zatacza koło i palenie kawy w domu znów wraca na salony i staje się to nawet dla niektórych hobby i pasją!

Zaletą tego jest stały dostęp do świeżej kawy każdego poranka i możliwość wypróbowania każdego stopnia wypalenia.

Masz w domu patelnię? Korzystasz z piekarnika, a może czasami delektujesz się popcornem z domowej maszyny? Jeśli tak, to świetnie! Już masz wszystko do samodzielnego wypalenia kawy.

 

Jak wypalić kawę na patelni

Wypalanie kawy na patelni jest stosunkowo bardzo proste, przypomina prażenie orzechów. Ostrożnie rozgrzej patelnię do 190-200 stopni Celsjusza, wsyp na nią niewielką ilość ziaren zielonej kawy i rozłóż to w taki sposób, aby każde ziarenko kawy miało ciągły kontakt z nagrzanym dnem. Kawę podczas wypalania na patelni należy nieustannie mieszać, pamiętaj o tym, jest to ważne, by ziarna zostały równomiernie wypalone. Po 20 minutach wypalania zdejmij patelnię z ognia i wsyp gotowe ziarna do zimnego pojemnika – ciągle je mieszając (ułatwi to schłodzenie).

 

Wypalanie kawy w piekarniku

Tutaj działamy bardzo podobnie jak przy patelni. Włącz piekarnik na temperaturę 190-200 stopni Celsjusza i poczekaj, aż się rozgrzeje. Następnie na czystej blaszce do piekarnika rozłóż równomiernie zielone ziarna kawy. Każde ziarenko kawy musi bezpośrednio stykać się z blachą. Dopilnuj, aby ziarna miały między sobą odstępy – ułatwi to równomierne wypalenie. Etap palenia kawy trwa zazwyczaj około 10-20 minut, wpływ na długość ma rodzaj kawy i stopień pożądanego wypalenia. Ziarna powinny zostać obrócone po upłynięciu około 10 minut palenia. Po uzyskaniu oczekiwanego aromatu i koloru ziarna są gotowe do wyjęcia, wsypania do zimnego pojemnika i wymieszania.

 

Jak wypalić kawę z użyciem maszynki do popcornu?

Lubisz popcorn? Posiadasz maszynę do popcornu? Super się składa, gdyż w tej maszynie możesz wypalić ziarna kawy i cieszyć się smakiem naparu, jakiego jeszcze nigdy w domu nie piłeś. Zacznij od dobrej wentylacji, czyli np. otwórz okna w kuchni. Rozgrzej maszynkę do popcornu i wsyp do niej ziarna zielonej kawy. Dopilnuj, aby ziarna nie przylegały do siebie – pomoże to idealnie je wypalić. Dostosuj czas palenia ziaren kawy do preferowanego stopnia wypalenia. Po odpowiednim czasie ubierz rękawice kuchenne i przesyp ziarno na sitko, po to by znacząco się schłodziło. Po przesypaniu ziaren do szczelnego pojemnika wszystko jest już gotowe!

 

Wypalanie kawy w automacie

Wypalanie kawy w przystosowanym do tego automacie przebiega znacznie łatwiej niż w przypadkach powyżej. Ważna tutaj jest odpowiednia wentylacja, wolny czas i zielone ziarna kawy. Zgodnie z zaleceniami producenta rozgrzej urządzenie, zdecyduj i wybierz jaki stopień wypalenia będzie idealny dla Ciebie. Kolejnym krokiem będzie wsypanie zielonej kawy i uzbrojenie się w cierpliwość. Bez przerwy monitoruj sprzęt i nie zostawiaj go bez nadzoru. Po upływie wyznaczonego czasu automat się wyłączy i przesypie kawę do specjalnego pojemnika, gdzie kawa będzie chłodzona.

 

Jakie są stopnie palenia kawy?

Stopień wypalenia kawy wpływa na jej nuty smakowe, aromat i gorzkość. Wśród kilku stopni palenia kawy na pewno każdy znajdzie taki, który najbardziej przypadnie mu do gustu i przemieni codzienną rutynę picia kawy w coś wyjątkowego. Poznajcie najbardziej popularne stopnie palenia kawy:

• jasne palenie,
• średnie palenie, 
• palenie średnio ciemne,
• ciemne palenie.

 

Palenie jasne

Tutaj temperatura palenia wynosi około 196℃, więc można powiedzieć, że wszystko tak naprawdę dopiero się rozkręca i nagrzewa. Wykorzystywane są w tym procesie młode jasnobrązowe ziarna, które niepokryte żadną warstwą oleju czekają na swoja kolej. Po upływie kilku chwil (kilku minut tak naprawdę) ziarna kawowca zaczynają pękać i wyraźnie widać ich powiększanie się – nazywa się to fachowo pierwszym pęknięciem. Charakterystycznymi cechami kawy wypalanej w ten sposób są owocowe, delikatne nuty smakowe i dość wysoka kwasowość. Więc dodatkową informacją dla Was będzie to, że idealna metoda parzenia kawy jednej to metoda przelewowa np. z pomocą dripa.

 

Palenie średnie

Ta metoda odrobinę różni się od wyżej wymienionej, jednak efekt końcowy powala na kolana. Ciekawym aspektem jest fakt, że temperatura, w której wypala się ziarna, wynosi około 210℃. Ziarna średnio palonej kawy posiadają zdecydowanie słodszy smak, aromat i perfekcyjnie zbalansowaną kwasowość. Świetnie sprawdzają się dla kawoszy, którzy cenią sobie idealnie zrównoważony smak kawy, czyli kawę jeszcze nie zbyt mocno przypaloną i posiadającą wyraźnie wyczuwalne naturalne walory smakowe. Dobrą wiadomością będzie fakt, że kawa palona średnim sposobem sprawdzi się w możliwie każdym sposobie zaparzania – rewelacyjna równie w przelewie, ekspresie ciśnieniowym, kawiarce, a nawet w French Press.

 

Palenie średnio ciemne

W tym miejscu skupimy się na intensywnych i ciemnych ziarnach kawy. Zauważyć tu można lekką warstwę oleju na powierzchni. Wypalanie tych ziaren odbywa się w 225℃. Jak tym razem wypadają nuty smakowe? Więc tak – uwydatniają się wyjątkowe czekoladowe aromaty kawy, obniża się kwasowość i wzrasta wyczuwalność goryczy. Kawa średnio ciemno palona świetnie będzie smakować przyrządzona za pomocą ekspresu ciśnieniowego lub French Press.

 

Palenie ciemne

Temu rodzajowi wypalania zawdzięczamy dymny aromat, goryczkę i naprawdę zero kwasowości. Jak warto zauważyć – tymi właśnie cechami charakteryzują się ziarna kawy, palone najciemniejszą metodą. Biorąc takie ziarna do ręki, poczujemy dość dużą oleistą warstwę na powierzchni tych ziaren. Wypalane są one w około 240℃, jest to najwyższa temperatura wśród poznanych nam stopni palenia kawy. Pod wpływem tak wysokiej temperatury ziarna kawy znów pomału zaczynają pękać, a natomiast olejki w nich zawarte stopniowo wypływają na powierzchnię – nazywamy to profesjonalnie drugim pęknięciem. Ciemny poziom palenia kawy jest świetny, gdy chcemy przygotować np. espresso. Wypróbuj ten rodzaj wypalenia kawy również w kawiarce, ale i nie bój się zaparzyć tej kawy w ekspresie ciśnieniowym! Przekonasz się, że warto było.

 

Podsumowanie

Ziarna kawowca potrzebują odpowiedniego traktowania, aby wyczarować z nich przepyszną aromatyczną kawę, bez której nie wyobrażasz sobie swojego poranka. Ziarna muszą zostać odpowiednio przygotowane i wypalone – roast. Już dobrze wiemy, że poziom wypalenia kawy ma duży wpływ na jej smak i aromat. Spróbuj się zastanowić, co najbardziej lubisz w kawie i wybierz swój ulubiony stopień palenia ziaren kawy i delektuj się wyjątkowym smakiem kawy w domu. Jeśli lubisz cytrusowy aromat kawy i owocowe nuty smakowe to wybierz kawę jasno paloną. Natomiast smakoszom cięższej, gorzkiej kawy radzimy postawić na ciemne palenie. Chyba że jesteś zwolennikiem czekolady, nuty orzechów i wyważonej kwasowości i goryczki to średnio palona kawa jest właśnie dla Ciebie!